- Thuisonderwijs. Onderwijs dat thuis door ouders of externe docenten wordt gegeven, heeft voor kinderen voor- en nadelen. In sommige gevallen kunnen kinderen niet naar school en dan kan thuisonderwijs een goede oplossing zijn. De kinderen komen echter vaak achter te lopen op het gebied van sociale vaardigheden en relaties, zeker in relatie tot leeftijdsgenoten.
- Thuiszitters. Thuiszitters zijn kinderen die uitvallen uit het schoolsysteem, door een keuze van de ouders of van de school. Van deze kinderen krijgt een deel thuisonderwijs en een deel krijgt geen onderwijs. Deze situatie ontstaat meestal door een conflict tussen school en ouders.
- Roma kinderen. Een relatief groot deel van de Roma kinderen gaat niet naar school of volgt alleen primair onderwijs. Oorzaken zijn een combinatie van discriminatie door scholen, overheid en de maatschappij in het algemeen, desinteresse of andere toekomstverwachtingen van ouders.
Marieke Hopman, auteur van het rapport en promovendus Tilburg University: "Thuisonderwijs of thuis zitten zonder onderwijs is in principe schadelijk voor de ontwikkeling en het welzijn van het kind. Uit vrijwel alle gesprekken met de kinderen blijkt dat het ontwikkelen van sociale vaardigheden, met name in relatie tot leeftijdsgenoten, ontzettend belangrijk is."
Jan Pronk, oud-minister en adviseur promotieonderzoek: "Alle kinderen hebben recht op onderwijs dat voorbereidt op een leven in onze gecompliceerde maatschappij. Dus niet alleen kinderen zonder beperking, of kinderen met de juiste etniciteit, maar alle kinderen in Nederland. Het is de hoogste tijd dat de overheid zijn taak, om dit recht te garanderen, serieus op gaat pakken."
Wanneer het recht van kinderen op onderwijs wordt geschonden, zou er een centrale partij moeten zijn die conflicten tussen verschillende beslissers op kan lossen en daarbij het belang van het kind centraal stelt. De suggestie die daarvoor in dit rapport is gedaan, is het aanstellen van een gemeentelijke leerrechtambtenaar.
Aloys van Rest, directeur van Defence for Children: "In Nederland zitten duizenden kinderen thuis, terwijl ze recht hebben op onderwijs. Dit is een schending van de kinderrechten en dit gaat in tegen internationale afspraken. Zoals ook de kinderen in het rapport aangeven zou er een verschuiving moeten plaatsvinden van een 'plicht op onderwijs' naar een 'recht op onderwijs'. Zo stel je het belang van het kind in het onderwijs centraal, iets waarvan dit rapport duidelijk laat zien dat dit nodig is."
Naar aanleiding van het rapport heeft Ypma (PvdA) aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Kamervragen gesteld.
